Dementia

Cyflwr ar yr ymennydd yw dementia sy'n ei wneud yn anodd i berson gofio, dysgu a chyfathrebu. Mae symptomau dementia yn cynnwys colli cof, bod yn ddryslyd, newid yn yr hwyl ac anhawster cyflawni gorchwylion pob dydd. Mae llawer o bethau'n achosi dementia; clefyd Alzheimer yw'r un mwyaf cyffredin.

Nid yw dementia yn rhan arferol o fynd yn hŷn, ewch i Is it getting older or dementia? | Cymdeithas Alzheimer’s (alzheimers.org.uk) i ddeall rhagor am y gwahaniaethau rhwng mynd yn hŷn a dementia.

Os ydych chi'n poeni eich bod chi, neu rywun rydych chi'n ei adnabod, yn dangos arwyddion o ddementia, mae'n bwysig gweld meddyg teulu. Nid yw bod yn anghofus yn golygu bod gennych ddementia. Gall colli cof gael ei achosi gan broblemau iechyd corfforol neu iechyd meddwl, ac weithiau dim ond arwydd arferol o heneiddio ydyw. Ond mae bob amser yn well gwybod.

Mae llawer o wahanol gyflyrau a all ddynwared arwyddion cynnar o ddementia gan gynnwys: heintiau, deliriwm, diffyg fitaminau, iselder, gorbryder a diabetes. Gellir trin y cyflyrau hyn, felly mae'n bwysig ymweld â meddyg teulu i gael profion i nodi a rheoli'r cyflyrau hyn. Os oes dal pryderon am y newidiadau parhaus ar ôl i'r cyflyrau hyn gael eu diystyru, efallai y bydd y meddyg teulu yn cyfeirio'r unigolyn at y tîm arbenigol asesu cof i gael rhagor o brofion.

Gall diagnosis cynnar o ddementia helpu'r unigolyn a'i deulu i ddeall pa fath o ddementia sydd ganddynt, pam mae'r newidiadau y maent yn eu profi yn digwydd, a beth y gallant ei wneud i'w rheoli. Gall olygu cael meddyginiaeth a allai helpu i arafu symptomau. Mae hefyd yn galluogi'r unigolyn a'i deulu i gael sgyrsiau am sut i fyw cystal â phosibl gyda'r diagnosis ac i gynllunio ar gyfer y dyfodol.

Os oes gennych broblemau â’ch cof neu symptomau eraill sy'n gysylltiedig â dementia neu os ydych yn ofalwr/yn aelod o'r teulu, gallwch ofyn am gymorth gan amrywiaeth o sefydliadau yng nghymunedau Sir Gaerfyrddin heb fod angen cael asesiad ffurfiol.

Mae yna fwy o wybodaeth amdano Dementia ar y wefanau isod:

Dementia UK

Alzheimer's Society

Ond, os oes angen cymorth arnoch, gallwch ofyn am asesiad o'ch anghenion gofal a chymorth drwy gysylltu â Llesiant Delta drwy ffonio 0300 333 2222 neu drwy ofyn am asesiad.

Gwneud cais am asesiad